Eigenlijk zijn alle alternatieven voor zwarte piet die ervoor zorgen dat de figuur niet langer een discriminerend voorkomen heeft prima. Zo zijn er vieringen zonder pieten, vieringen met kleurenpieten, mini-Sintjes of andere creatieve oplossingen. De schoorsteenpiet wordt het meest omarmd zoals we o.a. zien bij de Sinterklaasintochten van Amsterdam en Utrecht, en in toenemende mate op scholen. Schoorsteenpieten hebben een uiterlijk dat overeenkomt met het moderne Sinterklaasverhaal: de Pieten brengen via de schoorsteen cadeautjes. Je herkent een schoorsteenpiet dan ook aan de enkele roetvegen op het gezicht en aan de kleding. Wat schoorsteenpieten niet hebben: een zwart, bruin of grijs geschminkt gezicht, een afropruik, rood gestifte lippen en gouden oorbellen. Oftewel: alle elementen die zwarte piet een racistische karikatuur maken.

Het Sinterklaasfeest bestaat uit gezelligheid, surprises, cadeautjes, snoepgoed, liedjes en verrassingen. Daaraan verandert niets wanneer Piet een uiterlijk krijgt dat aansluit bij het schoorsteenverhaal. Alle tradities zijn altijd in beweging, anders zouden ze de tand des tijds niet doorstaan. Piet werd pas in het midden van de 19e eeuw aan het Sinterklaasfeest toegevoegd als de zwarte knecht van Sinterklaas. Destijds werd Sint vergezeld door één Piet, na de Tweede Wereldoorlog werden het er meer. Eerst hadden Pieten een roe, sinds de jaren zestig van de vorige eeuw niet meer. Inmiddels hebben Pieten vaak ook geen gouden oorbellen of rood geverfde lippen meer. Vrijwel nergens spreekt Piet nog met een Surinaams accent, zoals dat circa 15 jaar geleden nog gebruikelijk was. Op sommige plekken hebben scholen of gemeenten al jaren geen Zwarte Piet, maar een andere variant.

Ook velen van ons hebben als kind het Sinterklaasfeest met plezier gevierd. Het kan lastig zijn om nu te horen dat er ook veel mensen zijn die de Sinterklaasperiode niet altijd als positief ervaren, en gepest en belachelijk worden gemaakt. Dat je veel lol hebt beleefd aan een feest waar anderen mee gediscrimineerd worden, maakt je niet automatisch een fout mens. We hopen echter dat wanneer je kennis neemt van de achtergrond van Zwarte Piet en de redenen waarom het pijnlijk is voor veel (zwarte) Nederlanders, dat je je hart opent voor de bezwaren en op basis van voortschrijdend inzicht de mooie, inclusieve veranderingen in de samenleving omarmt.

Het verhaal van de roet is ontstaan door de wens om de traditie met de tijd mee te laten gaan. Het prettige aan het schoorsteenverhaal is dat het ons dichter bij een oplossing brengt: namelijk de Schoorsteenpiet. Steeds meer intochten en organisaties gaan mee met het schoorsteenverhaal dat door de NTR is ingezet. De NTR zegt in de afgelopen jaren steeds meer af te zijn gestapt van de oude kenmerken van Piet: “We zijn begonnen met een ontwikkeling die we willen voortzetten. Elk jaar een beetje meer Roetveegpieten.” In Amsterdam en Utrecht wordt de Sint vergezeld door Schoorsteenpieten en steeds meer steden en scholen volgen dit voorbeeld.

Het klopt dat veel mensen Zwarte Piet ervaren als een positieve figuur en er niets slechts mee bedoelen. Hij deelt snoep uit, doet leuke kunstjes en vermaakt ieder jaar heel veel kinderen. Maar voor veel (zwarte) mensen is Zwarte Piet echter helemaal geen positief figuur, omdat hij een weerspiegeling is van een tijd waarin zwarte mensen bespot werden om hun huidskleur. In de 19e eeuw, tot diep in de 20e eeuw, was het in de westerse wereld gebruikelijk om een negatieve karikatuur van zwarte mensen uit- en af te beelden. Dit hield in dat een wit persoon zich vermomde als een zwart persoon, door het zwart maken van het gezicht, met dik aangezette, meestal rode lippen, een pruik en soms met oorringen. Deze karikaturen werden ook afgebeeld. Voorbeelden hiervan zijn de Sarotti Mohr (Duitsland), Golliwog (Engeland) en Aunt Jemima (Amerika). In 1850 introduceerde onderwijzer en schrijver Jan Schenkman in zijn prentenboek ‘Sinterklaas en zijn Knecht’ de zwarte knecht van Sinterklaas. Deze werd in de loop van de 19de eeuw ook als karikatuur uit- en afgebeeld.